Paarden & Vuurwerk: enkele handige tips!

Vuurwerk en dieren, het is niet altijd de beste combinatie. Voor mensen is de jaarwisseling een fijne en feestelijke aangelegenheid maar voor sommige dieren gaat het gepaard met veel stress en angst. Hoe kan je oudejaarsavond zo aangenaam mogelijk maken voor jou en je paard? 

Waarom is mijn paard bang?

Paarden zijn van nature vluchtdieren. Hun instinct zorgt ervoor dat ze bij het horen van luide knallen en het zien van lichtflitsen panikeren en trachten te vluchten. Ze linken vuurwerk aan gevaar waardoor hun sympatische zenuwstelsel geactiveerd wordt en het adrenaline gehalte in hun bloed stijgt.

Belangrijk om te weten is dat niet alle paarden bang zijn van vuurwerk. Een groot deel van de dieren zal rustig verder grazen of het spektakel kalm aanschouwen, net als wijzelf.

Hoe weet ik of mijn paard bang is van vuurwerk?

Dit is moeilijk te bepalen! Als je het gedrag van je paard al eens geobserveerd hebt tijdens een zwaar onweer, kan je beter inschatten hoe het zal reageren. De paarden die geen paniek vertonen bij een onweer, zullen hoogstwaarschijnlijk ook rustig blijven onder de knallende vuurpijlen. Echter is dit niet altijd het geval aangezien er bij vuurwerk niet enkel knallen te horen zijn maar ook een sissend geluid, gepaard met een specifieke geur.

Paarden die in kuddeverband gehouden worden zijn meestal minder gespannen dan dieren die alleen of in kleine groepjes gehouden worden.

Hoe reageert een bang paard op vuurwerk?

Dit is voor ieder dier anders. Sommige paarden reageren enkel op de lichtflitsen, andere eerder op de knallen of het sissen van het vuurwerk. Andere beginnen dan weer te panikeren omdat de paarden rondom hen schrikreacties vertonen.

Enkele voorbeelden van schrikreacties zijn: 

• Snuiven en briezen langs de neus
• Blinde paniek, willen wegrennen
• Spieren gespannen
• Agressief gedrag

Een paard dat op stal staat kan de angst vaak moeilijker ventileren aangezien één van de belangrijkste reacties, namelijk “het vluchten”, onmogelijk is. Echter is dit ook afhankelijk van dier tot dier. Sommige paarden zijn rustiger op stal met het licht en de radio aan, andere hebben de nood om te lopen en doen het beter op de weide. Op de weide is het best dat ze in kuddeverband lopen. Als de kudde bedaart, zal het paard met paniek ook snel kalmeren.

Probeer in te schatten wat het beste is voor jouw paard.

Enkele tips voor paarden die angstig reageren op vuurwerk

Je kan als paardeneigenaar een aantal dingen ondernemen om het je paard zo comfortabel mogelijk te maken op oudejaarsavond. 

Maak je stal/weide veilig

Zorg ervoor dat er met oudjaar geen objecten in de buurt zijn waar het dier zich aan kan verwonden. Haal de kruiwagen uit de weide en zet de riek ergens ver weg in een berging. Is de omheining van de weide veilig en in orde?

Contacteer omwonenden

Informeer bij omwonenden of ze van plan zijn om vuurwerk af te steken en vraag hen vriendelijk om rekening te houden met de paarden.

Wees zelf kalm

Dit is voor de meeste mensen al de moeilijkste stap. Echter is het zeer belangrijk dat je als eigenaar rustig blijft onder de situatie. Jouw kalmte en zelfzekerheid zal reflecteren op je paarden.

Routine

Wanneer je op stal komt rond de jaarwisseling, doe je gewoon de dingen die je anders ook zou doen. Paarden zijn “gewoonte”-dieren.

Zorg voor afleiding

• Zet de radio aan en zet hem misschien iets luider dan andere avonden. Is je paard niet gewoon aan het geluid van de radio? Begin er dan enkele weken van tevoren mee.
• Laat de lichten wat langer aan ‘s avonds zodat de lichtflitsen minder opvallen.
• Geef je paarden extra hooi, eventueel doe je het hooi in 2 of 3 hooinetjes (over elkaar) zodat de mazen kleiner zijn en het paard langer bezig is om aan het eten te komen. Geef geen voedselbeloning aan een paard dat erg gestrest is, wacht tot het dier kalmeert op te belonen.
• Staan er op stal twee angstige paarden vlak naast elkaar? Verzet deze dan reeds enkele weken van tevoren zodat er meer rust is op stal met oudjaar. Wissel rustige paarden af met angstige paarden.

Een plek van rust

Heb je thuis geen plekje waar je paard veilig en rustig kan staan tijdens het vuurwerk? Breng je paard dan tijdens de feestdagen naar een stal die rustiger gelegen is en/of waar minder vuurwerk gebruikt wordt.

Belangrijk is ook je eigen veiligheid. Paarden die in paniek zijn kunnen zeer gevaarlijke stoten uithalen, zorg ervoor dat je je eigen veiligheid en die van de mensen rondom je continu kan garanderen.

Wat bij extreme angst?

Is je paard elk jaar extreem angstig tijdens het vuurwerk en brengt hij/zij zij zichzelf en anderen in gevaar? 

Soms is het onmogelijk om een paard gerust te stellen met bovenstaande tips. In dit geval is het de moeite waard om je paard te ondersteunen met een rustgevend supplement op basis van magnesium en eventueel tryptofaan. Om een goed effect te hebben begin je best met supplementeren één tot twee weken op voorhand.

Enkele voorbeelden zijn Relax van Global Medics en Zzen van Audevard. Ook Conficence EQ van Audevard, op basis van feromonen, kan hulp bieden.

Hebt u deze supplementen al eens geprobeerd en heeft het onvoldoende effect bij uw dier? Contacteer dan op voorhand uw dierenarts voor meer informatie en een eventueel specifiek sedatiemiddel.